Enflasyon mu, Büyüme mi? PPK Eylül Ayı Faiz Kararı

Yaz tatilinin rehaveti yavaş yavaş geride kalırken, Türkiye ekonomisi için sonbaharın ilk ve en önemli virajına yaklaşıyoruz. Her ay olduğu gibi, piyasaların, yatırımcıların ve hepimiz gibi kendi birikimini korumaya çalışanların nefesini tutarak beklediği o kritik gün kapıda: Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı. Kredilerimizi, mevduat faizlerini, döviz kurunu ve en önemlisi, cebimizdeki paranın değerini doğrudan etkileyen bu kararlar, her zaman büyük bir merak konusu. 11 Eylül faiz kararı önümüzdeki yıl için de çok etkileyici olacak.

Peki, geride bıraktığımız yaz aylarının ardından, Eylül ayında Merkez Bankası nasıl bir adım atacak? Bu yazıda, bir finansal kahin gibi kesin tahminlerde bulunmak yerine, bir stratejist gibi masadaki kartları açacak, olası senaryoları ve bu senaryoların kariyer ve yatırım kararlarımız için ne anlama geldiğini birlikte analiz edeceğiz.

Masadaki En Büyük Konu: Enflasyonun İnatçı Seyri

Para Politikası Kurulu’nun kararını etkileyecek en temel ve en ağır dosya, şüphesiz ki enflasyon‘dur. Yıl boyunca hepimizin cüzdanını ve bütçesini en çok zorlayan konu, fiyat artışlarının hızı oldu. Yaz aylarında belki baz etkisi veya gıda fiyatlarındaki mevsimsel rahatlamayla gelen bir miktar yavaşlama görmüş olsak da, çekirdek göstergeler ve hissedilen hayat pahalılığı, mücadelenin henüz bitmediğinin en net işareti. Merkez Bankası’nın bir numaralı anayasal görevi, fiyat istikrarını sağlamak. Bu da, enflasyonist baskı devam ettiği sürece, para politikasında sıkı duruşun korunması gerektiği anlamına geliyor.

Kurulun masasında, Ağustos ayına ve Eylül’ün ilk haftalarına dair öncü veriler olacak. Okulların açılmasıyla artan eğitim ve kırtasiye masrafları, enerji fiyatlarındaki olası güncellemeler ve genel olarak beklentilerdeki bozulma, enflasyonun ateşini yeniden harlayabilecek riskler olarak duruyor. Eğer PPK, “enflasyonla mücadelede kararlıyız” mesajını güçlü bir şekilde vermek isterse, bu durum faiz artırım seçeneğini masada tutmalarını gerektirecektir.

Diğer yandan, “acaba en kötüsü geride kaldı mı?” sorusu da masada olacak. Eğer ekonomi yönetimi, mevcut sıkı politikanın etkilerinin gecikmeli olarak devreye gireceğine ve ilerleyen aylarda enflasyonda belirgin bir düşüş trendi başlayacağına inanıyorsa, bu ay bir artırım yapmadan “bekle-gör” moduna geçmeyi tercih edebilir. Bu, son derece hassas bir denge.

Beklenti Yönetimi ve Veriler

Bu noktada sadece gerçekleşen veriler değil, “iletişim ve beklenti yönetimi” de kritik bir rol oynuyor. Eğer piyasa, halk ve iş dünyası, fiyatların artmaya devam edeceğine inanıyorsa, bu inanç kendi kendini gerçekleştiren bir kehanete dönüşebilir. Bu nedenle, PPK’nın vereceği 11 Eylül faiz kararı kadar, karar metninde kullanacağı dil ve geleceğe yönelik vereceği sinyaller de en az karar kadar önemli olacaktır.

Kısacası, enflasyon dosyası, PPK’nın önündeki en büyük sınav. Bu sınavdan verilecek cevap, önümüzdeki ayların ekonomik seyrini de büyük ölçüde belirleyecek.

Diğer Yüz: Büyüme, Krediler ve “Soğuma” Sinyalleri

Enflasyonla mücadelenin kaçınılmaz bir bedeli vardır: Ekonomik aktivitenin yavaşlaması. Yılın başından bu yana uygulanan sıkı para politikası, yani yüksek faiz oranları, tam da bunu hedefliyordu: Tüketim talebini frenlemek, ithalatı yavaşlatmak ve böylece fiyatlar üzerindeki baskıyı azaltmak. Son gelen sanayi üretimi, perakende satışlar ve imalat PMI gibi öncü göstergeler, ekonomideki bu “soğumanın” başladığına dair ilk sinyalleri veriyor olabilir.

Bu durum, PPK’nın kararını daha da karmaşık hale getiriyor. Yüksek faiz oranları, hem bireylerin ihtiyaç ve konut kredisi kullanmasını zorlaştırıyor hem de şirketlerin yatırım yapmak için kullanacağı ticari kredilerin maliyetini artırıyor. Bu da, uzun vadede ekonomik büyümenin yavaşlaması ve hatta işsizlik oranlarında bir artış riski anlamına gelebilir. PPK üyeleri, bir yandan enflasyon canavarını kontrol altına almaya çalışırken, diğer yandan da ekonomiyi bir resesyona (durgunluğa) sürüklememeye özen göstermek zorunda.

Eğer masadaki veriler, ekonomik yavaşlamanın tahmin edilenden daha keskin olduğuna işaret ediyorsa, Kurul faiz artırım döngüsünü sonlandırmak veya en azından bu ay pas geçmek için daha güçlü bir neden bulabilir. Bu, “enflasyonla mücadelede hedefe ulaştık, artık büyümeyi de destekleme zamanı” mesajı olarak algılanabilir. Ancak bu, oldukça riskli bir adımdır. Çünkü ekonomik aktiviteyi canlandırmaya yönelik atılacak erken bir adım, zorlukla kontrol altına alınmaya çalışılan enflasyonu yeniden ateşleyebilir.

Pozitif Reel Faiz Başladı!

Bu noktada “reel faiz” kavramı da önem kazanıyor. Eğer mevcut faiz oranı, beklenen enflasyon oranının üzerinde bir getiri sunuyorsa (pozitif reel faiz), bu durum TL’nin cazibesini korumasına ve para politikasının hala sıkı olduğuna işaret eder. PPK, faizleri sabit tutsa bile, enflasyonun düşüş trendine girmesiyle birlikte reel faizin zaten artacağını ve sıkı duruşun korunacağını düşünebilir.

Sonuç olarak, büyüme verileri ve kredi piyasasındaki durum, PPK’nın “şahin” (sıkılaştırıcı) adımlarını ne kadar daha sürdürebileceğine dair bir sınır çiziyor. Enflasyon ve büyüme arasındaki bu hassas denge, Eylül ayı kararının en kritik belirleyicisi olacak.

Eylül Faiz Kararı Senaryoları: Şahin mi, Güvercin mi

• Senaryo 1: “Mesaj Net, Mücadeleye Devam” (Sınırlı Faiz Artışı): Eğer enflasyonist riskler hala canlı görülüyorsa ve beklentileri kontrol altına almak öncelikliyse, Kurul “ölçülü” bir faiz artışına daha gidebilir. 250 baz puanlık (yani %2.5) bir artış, piyasalara “enflasyonla mücadeledeki kararlılığımız sürüyor” mesajını güçlü bir şekilde verir. Böyle bir adımda, politika faizi bir miktar daha yükselir. Bu senaryonun piyasa etkisi, genellikle Türk Lirası’nın değerini destekleyici olur, ancak borsada ve büyüme beklentilerinde kısa süreli bir baskı yaratabilir.
• Senaryo 2: “Zirveyi Gördük, Etkileri İzleyelim” (Faizleri Sabit Tutma): Bu, piyasada en çok konuşulan senaryolardan biri olabilir. PPK, şimdiye kadar yapılan artışların etkisini görmek ve ekonomik yavaşlamanın boyutunu daha net analiz etmek için bu ay “pas geçmeyi” tercih edebilir. Bu faiz kararı, artırım döngüsünün sonuna gelindiği şeklinde yorumlanabilir. Piyasaların bu adıma tepkisi, beklentilere bağlı olacaktır. Eğer piyasa zaten bir artış beklemiyorsa, etki nötr olabilir. Ancak bir artış beklentisi hakimse, faizlerin sabit tutulması bir “güvercin” (gevşetici) sinyali olarak algılanıp, kur üzerinde hafif bir baskı yaratabilir.
• Senaryo 3: Sürpriz Adım (Beklenmedik Bir Karar): Finansal piyasalar her zaman sürprizlere gebedir. Beklenenden çok daha yüksek bir faiz artışı (250-300 baz puan gibi), “şok” bir hamle olarak algılanır ve enflasyonla mücadelede ne kadar ciddi olunduğunu gösterir. Diğer yandan, mevcut enflasyonist ortamda bir faiz indirimi ise neredeyse imkansız bir senaryo olarak görülüyor ve bu, kazanılan tüm kredibiliteyi yok edebileceği için masada bile olmadığı düşünülüyor.

Bu senaryoların hiçbiri kesin değil. Karar, toplantı günündeki son dakika verilerine ve Kurul üyelerinin ortak değerlendirmesine bağlı olacaktır. Bizim için önemli olan, her bir senaryonun potansiyel sonuçlarını anlamak ve kendi finansal planlarımızı buna göre gözden geçirmektir. Bununla birlikte Eylül faiz kararı konusunda en çok beklenen 250-350 baz puan aralığında bir faiz indirimiyle politika faizinin %40 bandına çekilmesidir.

Özetle Eylül Faiz Kararı Ne İfade Eder?

Eylül faiz kararı için toplanacak olan PPK, sadece ekonomistler için değil, hepimiz için önemli bir yol ayrımı. Verilecek karar, önümüzdeki aylarda kullanmayı planladığımız kredilerin maliyetini, bankadaki birikimlerimizin getirisini ve en önemlisi, alım gücümüzü doğrudan etkileyecek. Unutmayın ki, kararın kendisi kadar, karar metninde verilecek “geleceğe yönelik yönlendirme” de kritik olacak. Banka, sıkı duruşun ne kadar daha süreceğine dair bir ipucu verecek mi? Enflasyon tahminlerinde bir değişiklik olacak mı? İşte bu soruların cevapları, piyasaların bir sonraki adımı okumasına yardımcı olacak.

Karar ne olursa olsun, döviz kuru‘nda kısa süreli dalgalanmalar yaşanması muhtemeldir. Bu nedenle, panik yapmadan, kendi uzun vadeli finansal hedeflerinize sadık kalarak bu süreci izlemek en akıllıca strateji olacaktır.

#tcmb

#mbfaiz

#eylülfaizkararı