Bireysel ve Ticari Kredi Arasındaki Farklar: Hangisi Daha Uygun?

Finansal okuryazarlık seviyesi yüksek olmayan ülkelerde insanlar kredi çekmeden önce genelde araştırma yapma ihtiyacı hissederler. Yani, konunun temelini çok iyi bilmedikleri için kredi çekme süreçleri onlara karışık gelir. Akıllarına takılan ilk husus, kendilerinin ne tür kredi çekmesi gerektiği ve bireysel ve ticari kredi arasındaki farklar konularıdır. İlaveten, bu konuya detaylarıyla girmeden önce belirtmek gerekir ki; sonuçta kredi kelime olarak “güven” kelimesinden türemiştir. Bu anlamda, bu süreçlerin başında krediyi veren kurumun karşı tarafa önce güvenmesi gerekir. Güven demek günümüz finans dünyasında kredi skoru demektir. KKB skoru da dediğimiz bu skoru yüksek tutmak hepimizin en önemli finansal görevidir. Bundan sonrasında ise zaten süreç kendiliğinden yürüyecektir. Kredinin türleri, tanımı ya da farklarından önce başlı başına güven konusu olduğunu bilmek ve buna göre davranmak gerekir.

Bu minvalde yazımızda ülkemizde genel olarak ayrımı tam olarak bilinmeyen bu konuda detay bilgi vermeye çalışacağız. Sonuçta her iki kredi türünün de kendisine göre özellikleri, avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Krediler konusu başlı başına BDDK gibi resmî kurumlar ve mevzuat ile yasalarla çerçevesi çizilmiş bir konudur. Doğru ihtiyaca göre başvurulmuş ve belgelendirilmiş bir kredinin çıkma ihtimali çok yüksektir. Yeter ki amacımızı ve parayı kullanım yerimizi hakiki bir şekilde bilelim ve karşı tarafa aktaralım. Kredi çekerken dikkat etmeniz gereken hususları okumadıysanız lütfen önce ilgili yazımızı okuyunuz.

Bireysel Kredinin Özellikleri ve Avantajları

Bireysel kredi, adı üzerinde ticaret yapmayan gerçek kişilerin şahsî ihtiyaçlarını karşılamak için kullandığı kredinin adıdır. Tam da burada iki tanımı detaylandırmak isteriz. Buradaki gerçek kişiden kasıt maaş çalışan ya da emekli olan yani herhangi bir belgesi bulunan ve vergi levhası olmayan kişilerdir. Ayrıca yine bununla ilintili olarak ihtiyaç kelimesini de açmak gerekir. Örnek vermek gerekirse tatil, eğitim veya tadilat gibi giderler gerçek kişilerin ihtiyaçları kapsamına girmektedir. Kapsama giren birçok şahsi kullanım alanı da olabilmektedir. Detaylarını başvuru anında karşınızdaki müşteri temsilcisiyle görüşmeniz mümkündür. Öte yandan birçok banka ya da finans kuruluşu cep telefonu uygulamalarından da belli bir limite kadar ihtiyaç kredisi ya da bireysel kredi vermektedir. O esnada kullanım amacı kısmını seçmeniz mümkündür.

Bireysel kredilerin avantajları ve dezavantajlarını sıralayacak olursak:

• Kolay başvuru: Maaş bankanızdan hiçbir belge olmadan sadece kimlikle başvuruda bulunmanız mümkündür. KKB skorunuzun olumlu olması yeterli olacaktır.
• Hızlı onay süreçleri: Bireysel ve ticari kredi arasındaki farklar denince akla ilk gelen husus şahsi kullanım amaçlı ihtiyaç kredilerinin onaylanma sürelerinin ticarilere göre çok daha kolay ve hızlı olmasıdır.
• Teminatsız olması: Ticari kredilerde genelde süreçler uzun olduğu kadar teminat açısından da yorucudur. Yani tutarlar da genelde daha yüksek olduğu için karşı taraf sizden kredi riskine karşılık ev ya da araba gibi bir teminat isteyebilecektir. Oysa genelde bireysel tarafta bu tür teminatlar belli bir tutara kadar istenmemektedir.
• Sabit ve Uygun Faiz Oranları: Bireysel kredilerin faiz oranları sabittir. Yani Türkiye gibi faizlerin çok oynak olduğu ülkelerde bu durum, oranların öngörülebilir olmasını sağlar ve taksitler hep aynıdır. Enflasyonun bu denli yüksek olduğu bir ortamda sabit taksit ödemeleri de zamanla reel olarak taksit tutarlarının azalması hissini de uyandırabilir.
• Limit ve Tutarların Düşük Olması: Dezavantaj olarak sayacağımız başlık limit konusudur. Yani eğer yüksek bir ihtiyacınız varsa konut ya da taşıt kredilerine yönelmeniz uygun olacaktır.

Ticari Kredinin Özellikleri ve Avantajları

Ticari krediler şirketlerin ya da vergi levhalı gerçek kişilerin (esnafların) kullandıkları kredi türüdür. Bu kredi türlerinin işletme sermayesi, malzeme hammadde ya da ekipman alımı veya diğer işletme ihtiyaçları için kullanılması mümkündür. Çok önerilmese de personel maaş ödemeleri gibi firmanın olağan faaliyet gelirlerinden ödemesi gereken bazı ödemelerini de ticari kredilerle yapması mümkündür. Başvuru süreçlerinde bilanço, gelir tablosu ve iş planları gibi evraklar istenen bu tür kredilerin incelenme ve onaylanma süreci çok daha uzundur. Doğal olarak limitleri ve vadeleri de çok daha uzun olacaktır.

Bir işletmeniz ya da sermaye şirketiniz varsa her şeyden önce ihtiyaçlarınızı kendi sermaye ve öz kaynaklarınızla karşılamanız önemlidir. Sonuçta kredi borç demektir ve bir maliyeti vardır. Kendi kaynaklarınız yeterli geliyorsa dış kaynağa başvurmanız mantıklı olmayacaktır. Öte yandan kredinin maliyetinden daha çok kazanacağınız bir iş varsa ve bu dış kaynağı kârlı bir kaldıraç gibi kullanmayı planlıyorsanız o zaman durum değişir.

Ticari Kredilerin avantaj ve dezavantajlarını sıralayacak olursak:

• Daha yüksek limitler: Gerçek kişilerin kullanacakları krediler belgeleyebildikleri aylık gelirleriyle orantılı olurken ticari kuruluşlarda bu durum daha karmaşık bir hal almaktadır. Çünkü işletmelerin gelecek planları ve üretimlerini artırma kapasiteleriyle doğru orantılı olarak çekebilecekleri kredi miktarları da çok daha yüksek olabilmektedir.
• Değişken faiz oranları: Bu durum faizlerin düşme eğiliminde olduğu dönemlerde firmalar için avantaj olabilirken faizlerin yükselme eğiliminde olduğu dönemlerde firmaların aleyhine olmaktadır.
• Teminat istenmesi: Ticari kredilerin miktar ve limitlerinin bireysel kredilere göre daha yüksek olduğunu belirtmiştik. Bu minvalde kredilerin riskinin teminatını oluşturacak olan varlıklar bu anlamda daha önemli hale gelir. Ticaretle uğraşan firmaların teminatına konut, dükkan, taşıtın yanı sıra ticaretlerinden kaynaklanan çek veya senetler de alınabilmektedir.
• Vergi ve Fon Avantajı: Ticari kredilerde fon bulunmamaktadır. Yani KKDF de denilen fonun olmaması ticari kredilerden alınan faizin diğer türlere göre daha az olmasını sağlamaktadır. Ayrıca bazı kredi türlerini firmalar vergiden düşebilmektedir. Bu konuda en doğru bilgiyi mali müşavirler verecektir.

Bireysel ve Ticari Kredi Farkları

Bireysel ve ticari kredi arasındaki farklar konusunu araştırırken ve hangisinin size uygun olduğunu anlamaya çalışırken konunun temeline koymanız gereken iki önemli husus vardır. Bunlar: “ihtiyacım bireysel mi değil mi?” sorusu ile “vergi levhanız” yani ticari faaliyetiniz olup olmadığı hususudur. Yani kredi veren finans kurumu ya da banka sizin ihtiyacınız bireyselse ticari kredi vermeyecektir. (Ya da tersi) Bu anlamda ihtiyacınızı belirlemeniz çok önemlidir. Öte yandan siz zaten şirketseniz ya da esnafsanız ve ihtiyacınız ticari ise kullanmanız gereken ticari kredi olacaktır. Bununla birlikte bu tür kredilerde de yatırım amaçlı kullanımlarınızı en az 36 ay ya da üzeri vadelerde yapmanız gerekir. Yoksa kısa süreli kredilerle uzun süreli yatırımları finanse etme hatasına düşersiniz ki bu da mali bünyenizi ciddi şekilde sarsacaktır.

Tam da bu noktada ticari krediler ile bireysel kredilerin temel farklını maddeler halinde sıralamak ve özetlemek gerekirse:

• Amaç: Daha önce de bahsettiğimiz gibi kredinin kullanım yeri ve amacı okul, basit tüketici ihtiyaçları, tatil veya günlük harcamalar gibi şahsi ise bireysel krediler, diğer türlü ticari krediler devreye girecektir.
• Faiz oranları: Kişisel kredi kullanırken sabit olan faizler ticareti finanse eden kredilerde değişken olabilmektedir. Bu durum da yerine göre önemli bir fark oluşturmaktadır.
• Vadeler: Ticari krediler daha uzun proje ya da işleri finanse ettiğinden temelde daha uzun vadeli kredilerdir. Bu anlamda ihtiyaç kredileri çoğu zaman bir yıl ile sınırlandırılmaktadır. Tabı burada önemli bir husus da kişinin geliriyle orantılı olma zorunluluğudur.
• Teminat ve risk durumu: Ticari krediler genelde daha yüksek teminat gerektirmektedirler. Fintechler, bankalar ya da kreditörler bu tür yüksek montanlı kredilerin riskinin karşılığında genelde ciddi bir teminat alma isteğiyle hareket ederler.