İçindekiler
Türkiye gibi çalışması görece zor ülkelerde yaşayan bizler, iş ve özel hayat arasında o hassas dengeyi kurmaya çalışırken, “Ah, keşke biraz daha esnek bir çalışma imkanım olsa!” dediğimiz ne çok an olmuştur, değil mi? Özellikle çocuğu olanlar için, hem kariyerine devam etmek hem de evladının büyümesine tanıklık etmek, modern zamanların en büyük mücadelelerinden biri. Bu bağlamda belirtmek isteriz ki; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre çalışan “memura yarı zamanlı çalışma hakkı” artık bir gerçek! İşte bu hayallerin ve ihtiyaçların ortasında, Temmuz 2025 itibarıyla “Devlet Memurlarının Yarım Zamanlı Çalışma Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmelik” Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Unutmayalım ki; yarım çalışma hakkından yararlanan kamu personelinin haftalık çalışma süresi, 3 günden fazla olmayacak, günlük 3 saatten az veya 8 saatten fazla çalışamayacaklar. Memurlar, bu süre içinde maaşlarının ve ödemelerinin yarısını alabileceklerdir.
Peki, pilot uygulama olarak bazı kamu kurumlarında uygulanmaya başlayan bu haktan kimler yararlanabilir, maaşlar ne olur, izinler nasıl etkilenir? Gelin, bu çok önemli konuyu tüm dedikodulardan arındırıp, en net ve en güncel haliyle, tüm detaylarıyla birlikte inceleyelim.
Herkesin Dilindeki O Soru: Bu Hak Kimler İçin Geçerli?
Öncelikle en baştaki kafa karışıklığını giderelim. Temmuz 2025 itibarıyla başlayan memura yarı zamanlı çalışma hakkı, “tüm memurlar için genel bir hak” şeklinde değil, doğum sonrası memurlar için tanınan çok önemli bir imkandır. Yani, “isteyen her memur yarın yarım gün çalışmaya başlayabilir” gibi bir durum söz konusu değil. Bu hak, temel olarak çalışma hayatı ve aile dengesi‘ni korumak amacıyla, özellikle çocuğu olan ebeveynlere yönelik olarak tasarlanmıştır. Bu düzenlemenin kalbi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nun ilgili maddelerinde yatmaktadır ve amacı, ebeveynlerin çocuklarının kritik ilk yıllarında yanlarında olabilmelerini sağlamaktır.
Temmuz 2025’te açıklanan yeni düzenlemeye göre, kamu çalışanları için yarı zamanlı (part-time) çalışma imkânı getiriliyor. Bu modelle birlikte, memurlar tam gün yerine belirli saatlerde çalışabilecek ve buna göre maaş alabilecekler.
Uygulamanın temel amacı, özellikle ailevi sebepler, sağlık sorunları ve kişisel gelişim gibi konularda esneklik sağlamak.
Hangi Memurlar Yarı Zamanlı Çalışabilecek?
Devlet Memurlarının Yarım Zamanlı Çalışma Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmelik kapsamındaki bu yeni düzenlemeye göre bütün memurlar erkek-kadın ayrımı olmadan bu imkândan yararlanabilecek:
Ayrıca, yeni doğum yapmış memurlar ile eşleriyle birlikte kronik hastalığı bulunanlar bu modelden öncelikli olarak faydalanabilecek.
Nasıl Başvuru Yapılacak?
Yarı zamanlı çalışmak isteyen memurlar, bağlı bulundukları kuruma dilekçe ile başvuracaklar. Başvurular kurumlar tarafından değerlendirilip onaylanacak. Uygulama pilot bölgelerde başladı, ardından ülke geneline yayılması planlanıyor.
Memura yarı zamanlı çalışma modeline başvurma aşamaları şöyledir:
- Resmî Talep Dilekçesi Hazırlama:
Gerekçeyi içeren bir dilekçe hazırlanarak kurum amirine hitaben yazılır. - Belgelerin Eklenmesi:
Talebi destekleyen belgeler dilekçeye eklenir. Çocuk doğum raporu gibi. - Dilekçenin Kuruma Teslimi:
Hazırlanan dilekçe ve ekler, bağlı olunan kurumun insan kaynakları veya personel dairesine resmi yolla teslim edilir. - Değerlendirme Süreci:
Kurum, talebi inceler ve mevzuata uygunluk kontrolü yapar. - Onay ve Yazılı Bildirim:
Talep onaylanırsa memura yazılı olarak bilgi verilir ve yarı zamanlı çalışmaya geçiş tarihi bildirilir. - Yeni Çalışma Düzeninin Uygulanması:
Memur, belirtilen tarihten itibaren yarı zamanlı mesaiye başlar. Maaş ve sosyal hak düzenlemeleri otomatik olarak işlenir.
Maaşlar ve Sosyal Haklar Ne Olacak?
Yarı zamanlı çalışan memurlar, çalıştıkları süreye göre maaş alacaklar. Örneğin haftalık 20 saat çalışan bir memur, maaşının yarısını alacaktır. Örneğin, haftalık çalışma saatini yarıya indiren bir memur, tam zamanlı maaşının yaklaşık yarısını alacak. Ancak bu maaş kesintisi, sosyal güvenlik primlerinin yatırılmasında dikkate alınacak ve emeklilik hesabında mağduriyet yaratmaması için dengeleyici düzenlemeler yapılması bekleniyor.
Sosyal haklar açısından ise memurların sağlık güvencesi, izin hakları ve kıdem süreleri korunacak. Çalışma süresi azalsa da kamu personelinin kazanılmış haklarının zedelenmemesi için mevzuatta özel hükümler hazırlanıyor. Tabi bunları bilgi amaçlı veriyoruz. En doğru bilgiyi kendi kamu kurumunuzdan edinebilirsiniz.
Memura Yarı Zamanlı Çalışma Amaçları Nelerdir?
Yarı zamanlı çalışma modelinin temel amacı, kamu personelinin iş-yaşam dengesini güçlendirmektir. Özellikle küçük çocuğu olan, yaşlı veya hasta yakınlarına bakan memurlar için bu model, daha esnek bir çalışma süresi sağlayarak ailevi sorumlulukları ile mesleki yükümlülükleri arasında denge kurmalarını kolaylaştırmayı hedefler.
Bunun yanı sıra, iş gücü verimliliğini artırmak ve çalışan bağlılığını güçlendirmek de bu modelin önemli hedeflerindendir. Devlet, bu uygulamayla hem memur memnuniyetini artırmayı hem de kamudaki istihdam yapısını daha sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlamaktadır.
Yeni memura yarı zamanlı çalışma sistemin arkasındaki temel hedefler şunlardır:
- İş-özel hayat dengesini sağlamak
- Kamu personelinin motivasyonunu artırmak
- Aile yapısını desteklemek
- Kadın istihdamını teşvik etmek
- Esnek istihdam modellerini yaygınlaştırmak
Modelin Dezavantajları Var mı?
Her modelin olduğu gibi bu sistemin de bazı riskleri olabilir:
- Personel açığı olan kurumlarda planlama zorluğu
- İş yükünün dengesiz dağılması
- Performans takibinde karmaşa
- Bazı sosyal haklarda eksilme hissi
Ancak bu risklerin büyük oranda yönetilebilir olduğu ve sistemin zamanla oturacağı düşünülüyor.
Memura Yarı Zamanlı Çalışma Sık Sorulan Sorular (SSS)
Sonuçta Temmuz 2025’te açıklanan yeni düzenleme ile memura yarı zamanlı çalışma modeli kamuoyunda büyük ilgi gördü. Özellikle çocuk sahibi olan ebeveynler, sağlık sorunları yaşayan memurlar ve emekliliğe yaklaşan çalışanlar için büyük avantajlar sunan bu esnek çalışma biçimi hakkında birçok soru gündeme geldi.
Bu bölümde, memurların yarı zamanlı çalışmaya nasıl başvurabileceği, maaş ve sosyal haklar üzerindeki etkileri, kimlerin bu haktan yararlanabileceği gibi konulara sık sorulan sorular (SSS) formatında net ve güncel yanıtlar verilecektir.
1. Yarı zamanlı çalışmak maaşımı düşürür mü?
Evet. Çalışma saatinize göre maaşınız orantılı olarak azalır. Ancak sigorta ve emeklilik primleri yine düzenli olarak ödenir.
2. Her memur başvurabilir mi?
Evet. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi kadın ve erkek tüm devlet memurları, çocuklarının doğumundan itibaren ilköğretim çağına başlayana kadar yarı zamanlı çalışma imkanından faydalanabilecektir.
3. Ne kadar süreyle yarı zamanlı çalışabilirim?
Uygulamada net bir üst sınır yok ancak kurumun ihtiyacına göre 6 ay veya 1 yıllık periyotlarla değerlendirme yapılabilir.
4. Aynı kurumda tam zamanlıdan tekrar tam zamanlıya dönebilir miyim?
Evet. Talebiniz ve kurum onayıyla tekrar tam zamanlı çalışmaya geçebilirsiniz.
5. Bu uygulama özel sektörde de geçerli mi?
Hayır. Şu anda sadece kamu personeli (memurlar) için geçerli.
Memurlar için Yarı Zamanlı Çalışma Özetle
Memura yarı zamanlı çalışma hakkı, özellikle yeni ebeveynler için, kariyer ile aile hayatı arasında o paha biçilmez dengeyi kurma yolunda atılmış dev bir adımdır. Her ne kadar şimdilik tüm memurları kapsamasa da, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile güvence altına alınan bu hak, “ya iş ya çocuk” ikilemini ortadan kaldırıyor. Bu kararı verirken maaş ve emeklilik gibi konulardaki etkilerini iyi hesaplamak, aile bütçesini buna göre planlamak elbette çok önemli.
Ancak çocuğunuzun en değerli yıllarında onun yanında olabilmenin getireceği manevi huzurun da bir karşılığı yok. Eğer şartları taşıyorsanız, bu hakkın detaylarını kendi kurumunuzun personel birimiyle de görüşerek, sizin ve aileniz için en doğru kararı vermekten çekinmeyin. Unutmayın, mutlu çalışan, mutlu aile demektir.