İçindekiler
Kariyerinizde harika bir noktadasınız. Belki “yan proje” olarak başladığınız işiniz artık tam zamanlı maaşınızdan daha büyük bir potansiyele sahip. Belki de artık bir “freelancer” olmanın ötesine geçip, bir “ekip” kurmak, “sistem” inşa etmek ve oyunun kurallarını yeniden yazmak istiyorsunuz. kariyeryol.com olarak biliyoruz ki, büyümenin yakıtı “sermayedir”. İşte bu noktada, o büyük adımı atmak için “ticari kredi” kapısı aralanır.
Ancak bu kapı, maaş bordronuzu gösterip aldığınız “ihtiyaç kredisi” kapısına hiç benzemez. Burası “Büyük Lig”. Banka, burada sizin “maaşınıza” değil, “vizyonunuza”, “planınıza” ve “şirketinizin potansiyeline” bakar. Bankaya bir “borçlu” gibi değil, projesine inandırmak zorunda olan bir “girişimci” gibi yaklaşırsınız.
Bu rehber, o korkutucu görünen bürokratik süreci, kariyeryol.com‘un stratejik profesyonelleri için bir “oyun planına” dönüştürmek için hazırlandı. Amacımız, bankayı “ikna etme sanatının” inceliklerini ve bir “borçlu” değil, “partner” olarak masaya oturmanın yollarını göstermek.
Çünkü bu sadece bir kredi başvurusu değil; bu, şirketinizin geleceğine yapacağınız en önemli sunumlardan biri.
Zihniyet Değişikliği: Banka Sizden İş Planı İster
Zihniyetinizi tamamen değiştirmeniz gerekir. Bireysel kredide, banka size “Geçmişte ne kadar güvenilirdin?” (Kredi Notu) ve “Maaşın taksitleri öder mi?” diye bakar. Olay “geçmiş” ve “savunma” üzerinedir.
Oysa ticari kredi alırken, banka size “Gelecekte ne kadar başarılı olacaksın?” ve “Benim paramla nasıl daha fazla para kazanacaksın?” diye sorar. Olay tamamen “gelecek” ve “hücum” üzerinedir. Banka burada bir borç veren değil, bir “yatırım ortağı” gibi davranır.
İşte bu yüzden, maaş bordronuzun yerini İş Planı alır. Bu, “ne yapacağınızı” anlatan 10 sayfalık bir “niyet mektubu” değildir. Bu, bankayı ikna edeceğiniz “savaş planınızdır”. Fikriniz nedir? Hangi sorunu çözüyor? Pazarınızın büyüklüğü ne kadar? Rakipleriniz kim ve sizin avantajınız ne?
Bu plan, bankanın “Bu profesyonel ne yaptığını biliyor” demesini sağlayan ilk belgedir. Sadece fikri değil, o fikri hayata geçirecek “ekibi” de (eğer varsa) göstermeniz gerekir. Banka, vizyonu olan liderlere yatırım yapmak ister.
En önemlisi, “Bu paraya neden ihtiyacınız var?” sorusunun cevabıdır. “Nakit sıkışıklığı” en kötü cevaptır. Doğru cevaplar: “Yeni bir makine alıp üretim kapasitemi %50 artırmak için”, “Stok maliyetimi düşürmek için toplu hammadde alımı yapmak için” veya “İki yeni yazılımcı işe alıp ürünü 6 ay erken çıkarmak için”. Yani, parayı bir “yatırıma” dönüştürmelisiniz.
Banka Neye Bakar? (Bilanço, Nakit Akışı, Skor)
İş planınızla “vizyonu” sattınız. Şimdi banka “makine dairesine” inecek ve “rakamlar” bu vizyonu destekliyor mu diye bakacak. Eğer yeni bir şirketseniz (start-up), ağırlık iş planı ve sizin (şahsi) kredibilitenizde olur. Eğer 1-2 yıldır faaliyette olan bir KOBİ (Küçük ve Orta Büyüklükte İşletme) iseniz, aşağıdaki belgeler sizin “sağlık karnenizdir”.
- En önemli belge: Nakit Akışı Tablosu. Bankanın en sevdiği, en nefret ettiği şey budur. Kâğıt üzerinde “kâr” ediyor olabilirsiniz, ama kasanıza gerçekten para giriyor mu? Müşterilerinizden tahsilat yapabiliyor musunuz? Yoksa tüm paranız “alacaklarda” mı bekliyor? Krediyi ödeyecek olan şey kâğıttaki kâr değil, kasadaki nakittir.
- İkinci belge: Bilanço. Şirketinizin “anlık fotoğrafıdır”. Ne kadar varlığı (kasa, stok, makine) ve ne kadar borcu (tedarikçi borçları, vergiler) var? Banka, “borca batık” bir şirkete daha fazla borç vererek riske girmek istemez. Güçlü bir öz sermaye (varlıklarınızın borçlarınızdan fazla olması) görmek ister.
- Üçüncü belge: Gelir Tablosu. O meşhur “Kâr-Zarar” cetveli. Satışlarınız artıyor mu? Maliyetlerinizi (hammadde, maaşlar) kontrol altında tutabiliyor musunuz? Ve en önemlisi, “brüt kâr” marjınız sağlıklı mı? Bu, işinizi ne kadar “verimli” yönettiğinizi gösterir.
- Ve elbette, hem sizin şahsi kredi notunuz (Findeks) hem de (eğer oluşmuşsa) şirketinizin “kurumsal kredi notu” (KKB/Risk Raporu) masada olacaktır. Şahsi finansallarınızda disiplinsizseniz, banka şirket finansallarınızda da disiplinsiz olacağınızı varsayar.
Banka “B Planı”: Teminat ve Kefalet Riskleri Neler?
İş planınız harika, rakamlarınız sağlam. Banka size inanmaya başladı. Ama her yatırımcı gibi, o da “B Planı”nı sorar: “Peki ya işler planlandığı gibi gitmezse? Ben paramı nasıl geri alacağım?” İşte bu noktada “teminat” ve “kefalet” kavramları devreye girer.
Teminat, bankanın ticari krediye karşılık “rehin” aldığı somut bir varlıktır. Örneğin, bir makine kredisi çekiyorsanız, banka o makinenin üzerine rehin koyar. Krediyi ödeyemezseniz, banka makineyi satar ve parasını alır. Veya şirketinizin üzerine kayıtlı bir gayrimenkulü (iş yeri, arsa) ipotek olarak gösterebilirsiniz.
Ancak çoğu KOBİ veya start-up için en kritik ve en tehlikeli nokta Şahsi Kefalettir. Teminatınız yetersizse veya işiniz “çok yeni” ve riskliyse, banka size “Tamam, şirkete (Tüzel Kişiliğe) krediyi veririm, ama sen de (Gerçek Kişi olarak) bu borca şahsen kefil ol” der.
Şahsi Kefalette Sorumluluk Size Ait!
Bu imza, “Eğer şirket batar ve bu borcu ödeyemezse, banka gelip o parayı benim şahsi evimden, arabamdan, maaşımdan alabilir” demektir. Bu, şahıs şirketi ile limited/anonim şirket arasındaki o “sınırlı sorumluluk” duvarını yıkan bir imzadır.
kariyeryol.com okuru olarak bilmeniz gereken şudur: Bankalar ticari kredi verirken neredeyse her zaman şahsi kefaletinizi isteyecektir. Bu, işin doğasıdır. Önemli olan, bu riski bilerek almak ve bu imzayı atmadan önce iş planınıza iki kat daha fazla güvenmektir.
Ticari Kredi Başvuru: Ödeme Planı Pazarlığı Yapın
Tüm belgeleri topladınız. Hangi bankaya gideceksiniz? Sadece maaşınızı aldığınız bankanın “bireysel” bölümüne değil. Gitmeniz gereken yer, bankaların “KOBİ Bankacılığı” veya “Ticari Bankacılık” departmanlarıdır. Bu portföy yöneticileri, “işletme” dilinden anlarlar.
Asla tek bir bankadan teklif almayın. En az 3-4 farklı bankanın KOBİ departmanından randevu alın ve dosyanızı sunun. Bankaları birbiriyle “yarıştırın”. Bu, sizin pazarlık gücünüzdür.
En büyük hata, ticari kredi çekerken sadece “faiz oranını” müzakere etmektir. Evet, faiz önemlidir. Ama bir işletme için faizden daha önemli olan iki şey vardır: Vade (süre) ve Ödeme Planı.
Aldığınız yatırımın (o makinenin) size para kazandırmaya başlaması 6 ay sürecekse, bankadan “6 ay ödemesiz dönem” talep etmelisiniz. Nakit akışınız “mevsimsel” ise (örneğin yazın kazanıp kışın duruyorsanız), “Sadece yaz aylarında ödemeli” bir taksit planı istemelisiniz.
Sonuç: Ticari Kredi Başvuru Süreci Nasıl Olmalı?
Bankaya, “Bana en düşük faizi ver” diye değil, “Benim nakit akışıma en uygun ödeme planını birlikte tasarlayalım” diye gidin. Bu, sizin ne yaptığınızı bilen, stratejik bir “iş ortağı” olduğunuzu gösterir, sadece “borç” isteyen biri değil
Ticari kredi başvuru süreci, bir ihtiyaç kredisi almaktan çok, bir “melek yatırımcı” sunumuna benzer. Korkutucu veya bürokratik değildir; sadece “hazırlık” ve “strateji” gerektirir. Banka, sizin maaş bordronuza değil, sizin liderliğinize, planınıza ve şirketinizin rakamlarına yatırım yapar.
kariyeryol.com olarak biliyoruz ki, kariyerinizde bu adımı atıyorsanız, artık sadece bir profesyonel değil, bir “CEO” gibi düşünmeye başlamışsınız demektir. Ve bir CEO’nun en önemli işi, doğru zamanda, doğru şartlarda, doğru “yakıtı” (sermayeyi) bularak o vizyonu gerçeğe dönüştürmektir.
Dosyanızı hazırlayın, planınıza güvenin ve masaya “borçlu” olarak değil, “partner” olarak oturun. Büyüme bu kararlılıkla başlar.