İçindekiler
Hatırlanacağı üzere Biden 2024 başkanlık seçiminden çekilmeden önce CNN stüdyolarında gerçekleştirilen ABD Başkanlık münazarası sonrasında Demokratlar arasında büyük şok yaşanmıştı. Öyle ya, yapılan anketlere göre halkın yaklaşık yüzde 70’i tartışmayı cumhuriyetçilerin başkanı Trump’ın kazandığını düşünüyordu. Bu yıkım, mevcut başka Joe için yolun sonu demekti. O da baskılara dayanamadı ve yarıştan çekildi. Onun yerine Demokratların adayı olan Kamala Harris’in ilk hedefi marjinal eski başkanla yeni bir canlı tartışmaya girip onu devirerek iddialı konuma gelmekti. Bu bağlamda Trump-Harris canlı tartışması büyük bir önem taşıyordu. Bu bağlamda belirtmek isteriz ki; Amerikan halkı her başkanlık seçiminden önce en az bir kere yapılan bu canlı münazara performanslarına çok önem veriyor. “Swing States” yani salıncak eyaletler denen ve oy kararları değişkenlik gösteren eyaletler için bu canlı tartışmalar çok belirleyici olmaktadır.
İşte bu noktada Eylül 2024 tarihinde ABC News stüdyolarında gerçekleşen bu münazara ilkine göre farklı gerçekleşti. Donald yine yalanlar söyledi ve hatta bazı hataları moderatör tarafından düzeltildi. Bu anlar da Kamala genç ve dinamik şekilde kahkahalarla gülüyordu. Bu canlı tartışmadan sonra yapılan anketlerde ilkinin aksine demokratların adayı daha başarılı bulunmuştu. Ankete katılanların yüzde 65’i bu canlı münazaranın kazananı olarak K.Harris’i gösterirken sadece yüzde 35’lik bir kesim münazaranın kazananı olarak Donald Jr. Trump’ı gösteriyordu. Biz de tarafsız olarak bu önemli olayı ele alarak 5 Kasım 2024 başkanlık seçimlerine olası etkilerini değerlendireceğiz.
Trump Harris Canlı Tartışma Kuralları
Bu arada Cumhuriyetçi aday rakibiyle tekrar bir canlı yayına çıkmayacağını açıkladı. Ona göre tartışmanın galibi kendisiydi ve sadece kaybeden boksörler tekrar dövüşmek isterdi. Daha önce Trump-Biden 2024 başkanlık tartışması yazımızda da belirttiğimiz üzere bu yıl canlı münazaralarda bazı değişikliklere gidilmişti. Bu değişiklikler CNN’den sonra ABC stüdyolarında gerçekleştirilen başkanlık tartışmasında da uygulandı.
Bu kural değişikliklerinden bazıları:
- Bu tartışmaya da herhangi bir parti taraftarı alınmamıştır.
- Bir aday konuşurken diğer adayın onu kesip araya girmesini engellemek adına mikrofonu kapatılmıştır.
- Açılışta yapılan geleneksel konuşma yine gerçekleşmemiştir.
- Öte yandan geçmiş yılların aksine bu yıl ki tartışmada ABC haber televizyonu ticari reklam araları vermiştir.
Öte yandan bu kuralların her iki parti tarafından da kabul edildiğini belirtmemiz gerekir. Yani rakip partiler bu kurallarda önce uzlaşmış ve daha sonra Trump Harris canlı tartışması gerçekleşmiştir. Ayrıca 2020 yılında gerçekleşen canlı yayında Donald’ın çok agresif bir davranış göstermesi rakibinin sözünü sürekli keserek onu konuşturmaması bu yıl gerçekleşen bazı kural değişikliklerinin temel sebebidir.
Her şeyden önce bu kuralların her iki tarafın ayrı ayrı belirttiği gibi diğer tarafın lehine işletildiği iddiaları asılsızdır. Yani buradaki temel amaç adaylardan birine avantaj sağlamak değil sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmaktır. Unutmayalım ki fanatik olmak kolaydır ancak tarafsız bir gözle siyasi analiz yapmak zordur.
Trump Performansı
Daha birkaç ay önce ABD’nin 47.başkanı olmasına kesin olarak bakılan eski başkanın Trump Harris canlı tartışmasındaki performansı pek beğenilmedi. Kampanya sözcüleri ve FOX NEWS televizyonu galibin Donald olduğunu iddia etse de “göçmenlerin evcil hayvanları kesip yedikleri” gibi temelsiz iddiaları onun aleyhine işledi. Bu noktada moderatörler (David Muir ve Linsey Davis) yine müdahale etmek zorunda kaldı ve “resmi olarak kayıt altına alınan böyle bir olay bulunmamaktadır.” Şeklinde açıklama yapmak zorunda kaldı. Tartışmada bakış açısının temelini rakibinin tam bir Marksist olduğu temeline kuran eski başkan, tıpkı soğuk savaş dönemindeki komünizm korkusu gibi, Amerikan halkına karşılarında bir Marksist aday olduğun belirtip derinden bir korku vermek istemiştir. Ayrıca mevcut başkan Joe Biden’ın ekonomik ve siyasi başarısızlıklarına K.Harris’in de ortak olduğunu belirtip onun başarısız bir başkan yardımcısı olduğunu belirtmiştir.
Donald Trump ayrıca kendisinin başkan olması durumunda Rusya-Ukrayna savaşının hemen biteceğini ve Gazze’de ateşkesin de sağlanacağını belirtmiştir. Ayrıca Harris’in seçimi kazanması halinde 2 yıl içinde İsrail’in Ortadoğulu düşmanları tarafından yok edileceği gibi marjinal söylemlerde bulunmuştur. Bu noktada kürtaj konusunun da eski başkan için sorunlu bir mevzu olduğunu belirtelim. ABD halkının ve kadınlarının önemli bir çoğunluğu kürtajın bir hak olduğunu savunurken Trump bu konuda tam bir muhafazakâr olarak hamileliğin 6 haftasından sonra kürtajı yasaklayan eyaletlerin arkasında olduğunu belirtmiştir. Bu bakış açısı, demokratların karşı olduğu bir bakış açısıdır. Gri ya da salıncak eyalet seçmenlerinin ise bu konuya tepkisi merak konusudur. 45.ABD Başkanı ayrıca göçmenler konusunda rakibine karşı oldukça sert söylemler kullanarak: “Demokratların kötü yönetimi yüzünden başta Meksika sınırı olmak üzere sınırlarımızdan suçlular ve deliler ülkemize akın ediyorlar.” Vurgusu yapmıştır.
Demokrat partisi söylemleri yüzünden suikast girişimine maruz kaldığını belirten cumhuriyetçilerin adayı onlar yüzünden kafasına kurşun bile yediğini belirtmiştir. Ayrıca, ithal mallara yüzde 20 ek gümrük vergisi getireceğini belirterek yerli üreticiyi destekleyeceğini belirtmiştir. Öte yandan bahşişlerden alınan vergiyi de kaldıracağını beyan ederek orta sınıftan ilave destek almayı amaçlamıştır.
Harris Performansı
Her şeyden önce belirtmemiz gerekir ki Haziran ayındaki skandal Biden performansından sonra Demokratların yeni adayının performansı her türlü beğenilmiştir. Bu bilgiyi verdikten sonra gelelim yeni demokrat adaylı Eylül münazarasına. Trump Harris canlı tartışması konusuna demokratlar tarafından bakacak olursak Kamala bu münazaranın tartışmasız galibidir. Öyle ya CNN International başta olmak üzere demokratların birçok yayın organı onu galip ilan etmiştir. İlk bakışta genç olması ve güler yüzü onun en büyük artısı olmuştur. Öte yandan tartışma esnasında bazen “fazla” ve “gereksiz” gülmesi eksi puan almasına neden olmuştur. Harris münazaraya bir başka yardımcısı olarak “D.Trump döneminde ortaya çıkan bir sürü sorun ve karmaşayı çözmekle uzun süre uğraştıklarını” belirterek başlamıştır. Sonrasında ise “Amerikan halkının hayallerine ve hırslarına inandığını” ifade etmiştir. Bu arada Donald’ın bahsettiği yüzde 20’lik ithalat gümrük vergisinin bütün mallara zam anlamına geleceğini belirtip bunun da orta sınıf Amerikan halkına büyük bir ekonomik darbe olacağını belirtmiştir.
Kürtaj konusunda ise kadınların tercihlerine saygı duyulması gerektiğini belirten demokratların adayı, İsrail’den nefret etmediğini, aksine bu ülkenin kendisini savunma hakkına inandığını söylemiştir. Öte yandan Filistinli binlerce çocuk ve masumun da bu çatışmada öldüğünü belirtip bir an önce ateşkesin sağlanması gerektiğini ifade etmiştir. Filistin sorunu konusunda iki devletli bir çözüme inandığını belirten demokrat aday bu noktada Trump Harris canlı tartışması oylamasında öne geçen taraf olmuştur. Ayrıca onun göçmenlerin evcil hayvanları yediği iddiasına uzun süre sesli bir şekilde alaycı bir ifadeyle gülmesi de kayda geçen önemli anlardan bir tanesiydi. Son olarak değinmek gerekir ki Kamala insanların Trump’tan sıkıldığını ve mitinglerinde erkenden alandan ayrıldıklarını ve diğer dünya liderlerinin de onunla dalga geçtiğini belirtmiştir.
Trump Harris Canlı Tartışması Sonucu
Bu canlı tartışmanın sonucuna geçmeden önce Real Clear Poitics indeksin yaptığı son ankette Kamala Harris’in yüzde 48,4 v Donald Trump’ın da yüzde 47,3 oy aldığını belirtmek isteriz. Yani, şu an durum o kadar birbirine yakın ki Trump Harris canlı tartışması sonucunda çok az bir etki bile olsa seçimin geneline çok büyük etkisi olacaktır. Bu noktada münazara sonrasında gerçekleşen ilk anketlere göre tartışmayı Kamala Harris’in kazandığını düşünenlerin oranı yüzde 65’ken Donald Trump’ın kazandığını düşünenlerin oranı ise sadece yüzde 35’te kalmıştır. Yani, şurası açıktır ki bu durum Biden performansından çok daha iyidir. Yeni adayın “genç” ve kadın olması hispanik, siyahi ve kadın seçmenler üzerinde oldukça etkili olmuştur. Ayrıca göçmenler ve kürtaj konusunda daha sağduyulu mesajlar vermesi ona artı yazan diğer konular olmuştur.
Bütün bunları bir araya getirerek net bir analiz yaptığımızda karşılaştığımız sonuç: her iki adayın da birbirine net bir üstünlük kuramadığı gerçeğidir. Yani Haziran ayındaki Trump üstünlüğüne benzer bir üstünlük bu tartışmada yoktur. Ayrıca cumhuriyetçi adayın kampanya sözcüleri bu tartışmanın net galibinin kendileri olduğunu iddia etmişlerdir. Demokrat parti sözcüleri ise kendilerinin galip gelmesine rağmen Ekim ayında tekrar bir Trump Harris canlı tartışması için hazır olduklarını ifade etmişlerdir. Bu çağrıya Donald’ın ekibi ise sadece yenilenlerin tekrar boks isteyeceğini belirtip hayır demişlerdir.
Daha önce de ifade ettiğimiz gibi seçime 50 gün varsa da siyaset için bu oldukça uzun bir süredir. Sizler için gelişmeleri takip ve analiz etmeye devam edeceğiz.