A’dan Z’ye IELTS Sınav Formatı ve Süreleri: Sınavı Kazan!

Uluslararası bir üniversitede okuma, yurt dışında çalışma veya yeni bir ülkeye göç etme hayallerinin kapısını aralamak için ilk adımı atmaya hazırlanıyorsunuz. Ama o kapının anahtarı olan IELTS sınavının formatı, süreleri, soru tipleri… Düşündükçe biraz başınız dönüyor, değil mi? “Listening kaç dakika?”, “Writing’de ne soruyorlar?”, “Speaking’de tek başıma mı konuşacağım?” gibi onlarca soru zihninizde uçuşuyor. Sakin olun! Eğer okumadıysanız önce TOEFL ya da IELTS hakkındaki karşılaştırmayı okuyup tekrar dönmenizi öneririz.

Kısaca belirtmek gerekir ki; IELTS, iki farklı türde sunulur: Akademik (Academic) ve Genel Eğitim (General Training). Akademik sınav, üniversite başvuruları ya da akademik kariyer hedefleyenler için uygundur. Genel Eğitim sınavı ise özellikle göçmenlik başvuruları ve iş deneyimi gerektiren durumlar için tercih edilir. Her iki türde de Listening ve Speaking bölümleri aynıdır, ancak Reading ve Writing bölümleri içerik olarak farklılık gösterir.

Sınavın toplam süresi yaklaşık 2 saat 45 dakikadır. Listening bölümü 30 dakika, Reading ve Writing bölümleri ise 60’ar dakika sürer. Speaking bölümü ise 11–14 dakika arasında değişir ve genellikle sınavın diğer bölümlerinden ayrı bir günde yapılır. Bu süreler, adayların hem zamanı etkili kullanmalarını hem de her bölüm için özel teknikler geliştirmelerini zorunlu kılar.

Bu yazıda, IELTS sınavını senin için bir röntgen cihazından geçirecek, her bir bölümünü tek tek, en anlaşılır ve samimi dille mercek altına alacağız. Sınavın formatını ve sürelerini avucunun içi gibi bildiğinde, o sınav salonuna ne kadar özgüvenli gireceğine sen bile şaşıracaksın. Unutma, en zorlu düşmanı bile tanıdığında yenmek kolaylaşır. Hadi, düşmanımızı yakından tanımaya başlayalım!

İlk Durak: Dinleme (Listening) Bölümü – Kulağınız Dört Açık Olsun!

IELTS sınavının ilk bölümü olan Listening, yaklaşık 30 dakika sürer ve sonunda cevaplarınızı cevap kağıdına geçirmek için ekstra 10 dakikanız daha olur. Yani toplamda 40 dakikalık bir maratondur. Bu bölümde amacınız, dinlediğiniz İngilizce ses kayıtlarından spesifik bilgileri yakalamaktır. Bu ses kayıtları, çeşitli aksanlar (İngiliz, Amerikan, Avustralya vb.) içerebilir, bu yüzden farklı aksanlara kulağınızı alıştırmanız çok önemlidir. Sınav, hepsi birbirinden farklı zorluk seviyesinde ve formatta olan dört ayrı bölümden ve toplam 40 sorudan oluşur.

İlk iki bölüm, genellikle sosyal ve günlük hayatla ilgili diyalogları içerir. Örneğin, ilk bölümde iki kişi arasında geçen bir telefon konuşmasını (bir otel rezervasyonu veya bir kursa kayıt gibi) dinlersiniz. İkinci bölümde ise genellikle tek bir kişinin konuştuğu bir tanıtım metnini (bir müze rehberi veya bir radyo anonsu gibi) dinlersiniz. Bu ilk iki bölüm, genellikle sınavın daha kolay ve anlaşılır kısımlarıdır. Boşluk doldurma, eşleştirme gibi soru tipleriyle karşılaşırsınız.

Üçüncü ve dördüncü bölümler ise akademik konulara odaklanır ve genellikle daha zordur. Üçüncü bölümde, genellikle iki veya daha fazla kişinin bir akademik konu (bir ödev, bir proje vb.) üzerine tartıştığı bir diyalog dinlersiniz. Bu bölüm, farklı fikirleri ve argümanları takip etme yeteneğinizi ölçer. Çoktan seçmeli sorular ve görüş eşleştirme gibi daha karmaşık soru tipleri burada karşınıza çıkabilir.

En Zor Bölümde Not Almayı Unutmayın!

Dördüncü bölüm, sınavın en zorlu kısmı olarak kabul edilir ve genellikle bir üniversite dersi veya konferansından alınmış uzun bir monolog içerir. Bu bölümde, akademik bir konu hakkında detaylı bilgileri takip etmeniz ve ana fikirleri yakalamanız beklenir. Genellikle bir özet tamamlama veya not tamamlama formatında sorular sorulur. Bu bölümde ses kaydı duraksamadan devam ettiği için konsantrasyonunuzu en yüksek seviyede tutmanız gerekir.

Unutmayın, Listening bölümünde her ses kaydını sadece bir kez dinleme şansınız vardır! Bu yüzden soruları, ses kaydı başlamadan önce hızlıca okuyup ne tür bir bilgi aradığınızı anlamanız hayati önem taşır. Cevapları dinlerken doğrudan soru kitapçığına not alabilir, bölüm sonunda verilen 10 dakikalık sürede temiz bir şekilde cevap kağıdına geçirebilirsiniz. Bu bölüm, dikkat ve odaklanma becerinizin en çok test edildiği yerdir.

Kelimelerle Dans: Okuma (Reading) Bölümü – Zamanla Yarış!

Listening bölümünden hemen sonra, hiç ara vermeden 60 dakikalık Reading maratonu başlar. Bu bölümde size, toplamda yaklaşık 2,150-2,750 kelime uzunluğunda üç farklı okuma metni ve bu metinlerle ilgili toplam 40 soru verilir. Listening bölümünün aksine, burada cevapları cevap kağıdına geçirmek için ekstra bir süre verilmez! 60 dakikanın içinde hem metinleri okumalı, hem soruları cevaplamalı hem de cevaplarınızı kağıda kodlamalısınız. Bu yüzden zaman yönetimi, bu bölümün en kritik becerisidir.

Bu bölümde karşılaşacağınız metinlerin türü, girdiğiniz sınavın türüne göre (Academic veya General Training) değişiklik gösterir. Eğer Academic IELTS’e giriyorsanız, metinler genellikle dergi, kitap, gazete gibi kaynaklardan alınmış akademik ve analitik yazılardır. Bu metinler, bilimsel araştırmalardan tarihi analizlere kadar geniş bir yelpazede olabilir. General Training modülünde ise metinler daha çok günlük hayatla ilgilidir; örneğin, bir iş yeri kuralları, bir broşür veya bir ilan metni gibi daha kısa ve basit metinler ilk bölümlerde yer alırken, son bölümde daha uzun ve genel bir konu hakkında bir gazete yazısı gibi bir metin bulunur.

Reading bölümü, kelime bilginizi, okuduğunu anlama hızınızı ve farklı soru tiplerine olan hakimiyetinizi ölçer. Karşınıza çok çeşitli soru tipleri çıkacaktır: Çoktan seçmeli sorular, doğru/yanlış/verilmemiş (True/False/Not Given), evet/hayır/verilmemiş (Yes/No/Not Given), başlık eşleştirme (Matching Headings), özet tamamlama, cümle tamamlama ve diyagram etiketleme bunlardan sadece birkaçıdır. Her bir soru tipinin kendine özgü bir çözüm stratejisi vardır ve bu stratejilere hakim olmak size çok zaman kazandırır.

Skimming ve Scanning Taktikleri

IELTS için en etkili stratejilerden biri, metnin tamamını baştan sona okumak yerine, önce soruları hızlıca gözden geçirmektir. Soruları okumak, metinde ne tür bilgiler aramanız gerektiği konusunda size bir yol haritası çizer. Ardından “skimming” (göz gezdirerek ana fikri anlama) ve “scanning” (belirli bir kelime veya bilgiyi arama) tekniklerini kullanarak metin içinde doğru cevapları bulabilirsiniz. Özellikle başlık eşleştirme gibi sorularda, her paragrafın ilk ve son cümlelerini okumak genellikle o paragrafın ana fikrini anlamak için yeterli olur.

Zamanla yarıştığınız bu bölümde, tek bir soruya çok fazla takılıp kalmak yapabileceğiniz en büyük hatadır. Eğer bir sorunun cevabını birkaç dakika içinde bulamıyorsanız, onu işaretleyip bir sonraki soruya geçin. Tüm bildiğiniz soruları cevapladıktan sonra vaktiniz kalırsa o zorlu sorulara geri dönebilirsiniz. Unutmayın, bu bölümdeki her soru eşit puandadır. Zor bir soruya 5 dakika harcamak yerine, o 5 dakikada belki de 3-4 tane daha kolay soruyu cevaplayabilirsiniz. Akıllıca strateji, başarının anahtarıdır.

Kalem Konuşsun: Yazma (Writing) Bölümü – Fikirleri Yapılandır

Bu bölüm biraz TOEFL essay yazma bölümüne benzer. IELTS Reading bölümünün ardından sıra, yine 60 dakika süren Writing bölümüne gelir. Bu bölümde, sizden iki farklı yazma görevi (Task 1 ve Task 2) tamamlamanız istenir. Tıpkı Reading’de olduğu gibi, bu bölümün içeriği de Academic ve General Training modüllerinde farklılık gösterir. Zamanınızı iyi ayarlamanız çok önemlidir ve genel tavsiye, ilk görev için yaklaşık 20 dakika, ikinci görev için ise yaklaşık 40 dakika ayırmanız yönündedir. Çünkü Task 2, toplam puanın üçte ikisini oluşturur ve daha fazla puan değerine sahiptir.

Academic Writing Task 1‘de, karşınıza bir grafik, tablo, şema veya diyagram çıkar. Sizden bu görselde sunulan bilgiyi, en az 150 kelime kullanarak kendi cümlelerinizle özetlemeniz, karşılaştırmanız ve ana eğilimleri raporlamanız istenir. Bu görevde kişisel yorum yapmanız veya fikir belirtmeniz beklenmez; amaç, tamamen objektif bir şekilde görsel veriyi yazıya dökme becerinizi ölçmektir. Verileri doğru bir şekilde analiz etmek, ana noktaları seçmek ve bunları mantıksal bir yapıda sunmak kritik öneme sahiptir.

General Training Writing Task 1‘de ise durum farklıdır. Sizden, belirli bir durumu özetleyen bir mektup yazmanız istenir. Bu mektup, bir arkadaşınıza yazdığınız samimi (informal) bir mektup, bir durumu şikayet ettiğiniz resmi (formal) bir mektup veya bir iş başvurusu gibi yarı resmi (semi-formal) bir mektup olabilir. Görev, sizden istenen tüm bilgileri mektuba dahil etme ve doğru tonu yakalama becerinizi ölçer. Yine en az 150 kelime yazmanız beklenir.

Writing Task 2’de Taslak ve Organizasyon

IELTS sınavında her iki modül için de ortak olan Writing Task 2, bir kompozisyon (essay) görevidir. Size güncel bir konu, bir argüman veya bir problem verilir ve bu konu hakkındaki fikirlerinizi en az 250 kelime kullanarak, gerekçelendirerek ve örneklerle destekleyerek yazmanız istenir. Fikirlerinizi net bir şekilde ifade etme, tutarlı bir argüman yapısı oluşturma (giriş, gelişme, sonuç), zengin bir kelime dağarcığı ve çeşitli gramer yapıları kullanma becerileriniz bu görevde değerlendirilir.

Writing bölümünde başarılı olmak için sadece iyi bir İngilizceye sahip olmak yetmez, aynı zamanda düşüncelerinizi nasıl organize edeceğinizi de bilmeniz gerekir. Her iki görev için de yazmaya başlamadan önce 2-3 dakika ayırıp bir taslak oluşturmak hayat kurtarır. Ne yazacağınızı planlamak, yazarken kaybolmanızı engeller ve metninizin daha mantıklı ve akıcı olmasını sağlar. Ayrıca, yazmayı bitirdikten sonra son birkaç dakikayı, yazdıklarınızı gözden geçirip olası gramer veya kelime hatalarını düzeltmek için kullanmak, puanınızı artıracak akıllıca bir hamledir.

Sahne Senin: Konuşma (Speaking) Bölümü – Rahat Ol!

IELTS Speaking bölümü, sınavın diğer bölümlerinden farklı olarak genellikle aynı gün içinde değil, sınavdan birkaç gün önce veya sonra yapılır. Bu, yaklaşık 11-14 dakika süren, bir sınav görevlisi (examiner) ile yüz yüze yapılan bir mülakattır. Bu bölüm, bilgisayar başında değil, gerçek bir insanla iletişim kurduğunuz tek bölümdür ve bu durum bazı adayları rahatlatırken bazılarını daha çok heyecanlandırabilir. Unutmayın, sınav görevlisi sizin İngilizce seviyenizi ölçmek için oradadır, sizi yargılamak veya tuzağa düşürmek için değil. Ne kadar rahat ve doğal olursanız, performansınız o kadar iyi olur.

Speaking sınavı üç bölümden oluşur. Birinci bölüm (Part 1), yaklaşık 4-5 dakika sürer ve bir tanışma ve ısınma turu gibidir. Sınav görevlisi size kendiniz, aileniz, işiniz/okulunuz, hobileriniz gibi genel ve kişisel sorular sorar. Amaç, sizin basit konularda kendinizi ne kadar rahat ifade edebildiğinizi görmektir. Bu bölümde kısa ve net cevaplar vermek yeterlidir, ancak tek kelimelik “yes” veya “no” gibi cevaplardan kaçınmak önemlidir.

İkinci bölüm (Part 2), “uzun bireysel konuşma” olarak da bilinir. Sınav görevlisi size üzerinde bir konu ve o konuyla ilgili konuşmanız gereken bazı noktaların yazılı olduğu bir kart verir. Konuyu düşünmek ve not almak için size 1 dakika süre tanınır. Süre dolduğunda, sizden bu konu hakkında 1 ila 2 dakika arasında aralıksız konuşmanız beklenir. Örneğin, “Hayatınızdaki unutulmaz bir seyahati anlatın” gibi bir konu olabilir. Bu bölüm, düşüncelerinizi organize etme ve tutarlı bir şekilde uzun süre konuşma becerinizi ölçer.

Üçüncü Bölümde Tutarlı ve Akılcı Ol!

IELTS Üçüncü bölüm (Part 3) ise yaklaşık 4-5 dakika sürer ve ikinci bölümde konuştuğunuz konuyla bağlantılı daha soyut ve derinlemesine bir tartışmadır. Sınav görevlisi, size daha genel ve felsefi sorular sorarak fikirlerinizi analiz etme, gerekçelendirme ve savunma yeteneğinizi test eder. Örneğin, ikinci bölümde bir seyahatinizi anlattıysanız, üçüncü bölümde “Turizmin toplum üzerindeki etkileri nelerdir?” veya “Gelecekte seyahat alışkanlıkları nasıl değişecek?” gibi sorularla karşılaşabilirsiniz.

Bu bölümde en önemli şey, akıcılık ve tutarlılıktır. Mükemmel gramer kullanacağım diye sürekli duraksamak yerine, akıcı bir şekilde konuşmaya çalışmak daha iyidir. Hata yapmaktan korkmayın, anadili İngilizce olanlar bile konuşurken hata yapar! Eğer bir kelimeyi hatırlayamazsanız, panik yapmak yerine o fikri farklı kelimelerle açıklamaya çalışın (paraphrasing). Sınav görevlisiyle göz teması kurmak, gülümsemek ve kendinize güvenli bir duruş sergilemek, hem sizi rahatlatacak hem de karşı tarafta olumlu bir izlenim bırakacaktır.

Sonuç ve Özet Olarak

IELTS sınavının dört bölümünün de röntgenini çektik. Gördüğün gibi, sınavın formatı aslında oldukça net ve anlaşılır. Her bölümün ne kadar süreceğini, ne tür sorularla karşılaşacağını ve senden ne beklendiğini artık biliyorsun. Bu bilgi, sınav hazırlık sürecindeki en değerli pusulandır. Hangi alanda daha çok pratik yapman gerektiğini, zamanını nasıl daha verimli kullanabileceğini artık daha iyi görebilirsin. Unutma, IELTS sınavı bir zeka testi değil, bir dil becerisi ve strateji testidir. Formatı bilmek, stratejinin ilk ve en önemli adımıdır.

Aşağıda IELTS sınav formatı ve süreleri hakkında kısa ve sade bir tablo bulabilirsiniz:

Bölüm	Süre	İçerik / Açıklama
Listening	30 dakika + 10 dk	4 bölüm, 40 soru – İngilizce konuşmaları dinlenir ve sorular yanıtlanır.
Reading	60 dakika	3 metin, 40 soru – Akademik veya Genel Eğitim türüne göre metinler değişir.
Writing	60 dakika	2 yazılı görev – Akademik ya da Genel Eğitim türüne göre görevler farklıdır.
Speaking	11–14 dakika	3 bölüm – Yüz yüze sözlü mülakat; tanışma, bireysel konuşma ve karşılıklı tartışma.
Toplam Süre	Yaklaşık 2 saat 45 dakika	Speaking bölümü genellikle farklı bir gün yapılır.