Her yıl belirli dönemlerde dünya gündemini meşgul eden en önemli konulardan biri hiç kuşkusuz ki ABD Borç Tavanı konusudur. En son 2023 yılında Mayıs ve Haziran aylarında dünya gündeminde oldukça meşgul eden ve sonunda çözülen borç tavanı konusunda şimdi herkesin kafasında aynı soru işareti. Hepimiz biliyoruz ki maalesef neredeyse her yıl o tavan aşılır. 😊 ABD Borç tavanı aşılınca da doğal olarak bu kriz aylarca konuşur. ABD sadece kendi başına temerrüde düşse belki iyi diyenler olacak ama dünya ekonomisinin bel kemiği Amerika olunca işler değişiyor. 2008 Eşik altı Mortgate Kriziyle başlayan Borç Krizinin nasıl da Küresel Finansal Kriz haline geldiğini unutmayalım.
İşte bu noktada ekonomi eğitimi almamış olan ve kendini geliştirmek isteyenler ile kariyerinde yükselme aşamasında olup dünya ekonomisindeki güncel gelişmeleri takip etmek isteyenlere Borç Tavanı yazımızı hazırladık. Bu arada son dönemlerde KPSS mülakatlarından Banka ve özel sektör iş mülakatlarına kadar ABD Borç Tavanı konusunun sorulan popüler bir konu olduğunu da belirtelim 😉
Borç Tavanı Nedir?
Adı üstüne tavan demektir yani Amerika Birleşik Devletleri Hazinesi’nin diğer bir deyişle Amerikan Devleti’nin borçlanma üst sınırıdır. Anayasa maddeleri gereği ABD’de borçlanma yetkisi Kongre’ye aittir ve kongre de Senato ve Temsilciler Meclisi’nden oluşmaktadır. 1917 yılından itibaren Amerikan Kongresi, Amerikan Hazinesi’ne belli bir üst limite kadar borçlanma yetkisi verir. İşte bu üst limite Borç Tavanı denmektedir. Bu borç tavanına ulaşılınca da dönemin ABD Hükümeti gelip Amerikan Kongresinden yani sırasıyla önce Temsilciler Meclisi ve sonrasında da Senatodan onay alarak borç tavanı üst limitini arttırır. Yıllar boyu rutin olarak arttırılan Borç Tavanı, Amerika’da son dönemde git gide kızışan siyasi atmosfer ve halkın da kutuplaşması nedeniyle son dönemde çok çekişmeli bir konu haline gelmiştir.
Hatta 2011’de Obama döneminde yasa sürenin dolup hükümetin kapanmasına sadece iki gün kala onaylanıp o dönemde ekonomide ciddi dalgalanmalara sebep olmuştu.
Son dönemde bu mevzunun sorunlu bir konu haline dönüşmesinde siyasi atmosferin etkisi büyük demiştik. Örnek vermek gerekirse büyük tartışmalara neden olan ve aylarca süren müzakereler sonunda zor da olsa Haziran/2023 döneminde kongreden geçen Biden Borç Tavanı konusunu ele alalım. Daha önce bahsettiğimiz üzere ABD Kongresi Temsilciler Meclisi ve Senato’dan oluşuyor. Mevcut durumda Temsilciler Meclisinde muhalefet yani Cumhuriyetçiler çoğunlukta. Bu da demek oluyor ki Başkan Biden’ın borçlanma üst limitini artırmak için Cumhuriyetçileri ikna etmesi gerekiyor. Bu da çok zor oluyor tabi. Benzer durumda ABD Borç Tavanı 2024 konusunda da muhtemelen geçerli olacaktır.
Senato’da Başkan Biden’ın partisi Demokratlar çoğunlukta olduğu için Temsilciler Meclisi’nden geçen kararın Senato’dan geçmesi kolay oluyor. Tabi gergin siyasi ortamda tam tersi de mümkündür. Eski Amerikan Başkanı Trump da benzer sorunları Temsilciler Meclisi Demokratların elinde olduğu kendi başkanlık döneminde yaşamıştı. Senato elindeydi ama Borç Tavanı için Demokratların elindeki Temsilciler Meclisi’ni ikna etmesi hiç kolay olmamıştı 😊
Borç Tavanı Arttırılmazsa Ne Olur?
Bu sorunun en kısa cevabı bütün dünya adına çok kötü olur 😊 Borç tavanı arttırılamazsa otomatik olarak ABD Devleti harcama ve ödemeleri için gereken kaynağı yani yeni borçlanmayı yapamayacaktır. Yani Amerikan Devleti temerrüde düşerse doğaldır ki dünya ekonomisinin bel kemiğini oluşturan böyle bir ekonominin temerrüt durumu dalga dalga yayılacaktır. Özellikle Çin Devleti’nin elinde yüksek tutarda tahvili olduğunu dikkate alırsak ABD temerrüt halinin Amerika’dan sonra en çok onları etkileyeceğini düşünmek yanlış olmaz. Çin ile birlikte Avrupa, Uzak Doğu ve global anlamda neredeyse bütün ülkeler bu ekonomik dalgalanma ve istikrarsızlıktan nasibini alacaktır. Konu hakkında BBC haberi için tıklayınız.
Tavan 2024 Yılında Aşılır mı?
Bununla birlikte iyi haber şu ki tarih boyunca ABD Borç Tavanı hep arttırılmış ve Amerika hiç temerrüde düşmemiştir. Yani Cumhuriyetçi de olsa Demokrat da olsa bu riski üzerine kimse almamış ve bundan sonra alması da pek olası görünmemektedir. Bu da demektir ki ABD Borç Tavanı 2024 yılında da bir siyasi krize neden olsa da sonunda muhtemelen bir anlaşma olacak ve ABD temerrüde düşmeyecektir. En son Haziran 2023’te 31 Trilyon Dolar olan ABD Borç Tavanı Biden hükümeti tarafından arttırılmıştır.
Ayrıca FED Faizi Neden artırdı yazımızı da buraya tıklayarak okumanızı öneririz. Borç üst sınırı ile faiz artışları arasındaki bağlantıyı anlamak önemlidir. Bu sayede hem global ekonomik meseleler hakkında fikir sahibi oluruz ve hem de analitik düşünce yeteneğimizi geliştirmiş oluruz.